γραμματικός

Πεδινός οικισμός (υψόμ. 80 μ., 28 κάτ.) του νομού Ηλείας. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Ωλένης.

* * *

-ή, -ό (AM γραμματικός, -ή, -όν)

Ι. αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στα γράμματα ή στη γραμματική («γραμματικοί κανόνες», «γραμματικές παρατηρήσεις», «γραμματικά σφάλματα»)

νεοελλ.

φρ.

1. «γραμματικό γένος» — χαρακτηρισμός που αναφέρεται στη γλωσσική έκφραση και όχι στη φυσική πραγματικότητα (π. χ. το χελιδόνι έχει ουδέτερο το γραμματικό του γένος, ενώ έχει αρσενικό ή θηλυκό το φυσικό)

2. «γραμματική ερμηνεία» (τού νόμου)

ερμηνεία τού νόμου κατά γράμμα, βασισμένη αποκλειστικά στη διατύπωση τού κειμένου του

II. το αρσ. ως ουσ. γραμματικός, ο

1. ο γραμματοδιδάσκαλος, αυτός που διδάσκει τα πρώτα γράμματα στους μαθητές

2. κριτικός, ερμηνευτής τών αρχαίων κειμένων (και κυρίως τού ομηρικού)

3. γραμματέας

αρχ.

εγγράμματος, μορφωμένος

III. το θηλ. ως ουσ. γραμματική, η

(στα αρχ. και ως επίθ., «γραμματικὴ τέχνη, ἐπιστήμη»)

η επιστήμη που ασχολείται με το τυπικό τής γλώσσας και τον καθορισμό τών νόμων της

(μσν. νεοελλ.) φρ. «Γραμματική τής Μουσικής» — πραγματεία θεωρίας τής βυζαντινής μουσικής

νεοελλ.

εγχειρίδιο για τη διδασκαλία τής γραμματικής

αρχ.

1. πολυμάθεια, παιδεία

2. το αλφάβητο

IV. (το ουδ. πληθ. ως ουσ.) γραμματικά, τα

τα πρώτα γράμματα, η εγκύκλιο μόρφωση («ἔμαθον τὰ γραμματικὰ μετὰ πολλοῡ τοῡ κόπου», Θ. Πρόδρ.).

[ΕΤΥΜΟΛ. < γράμμα (-ατος). Ο όρος γραμματική με τη σημασία με την οποία χρησιμοποιείται σήμερα πρωτοεμφανίστηκε ήδη στην εποχή τών Αλεξανδρινών, στο βιβλίο Τέχνη Γραμματική τού Διονυσίου τού Θρακός (γύρω στο 100 π. Χ.). Το έργο αυτό είναι η πρώτη γραμματική που συντάχθηκε στον ευρωπαϊκό χώρο, σ' αυτό δε στηρίχτηκαν όλοι οι μεταγενέστεροι γραμματικοί μέχρι τη σχολική γραμματική τών ημερών μας].